Arpacık Belirtileri ve Tedavi
Arpacık genellikle göz kapaklarının kenarında çıkan kırmızı renkli, ağrılı bir yumrudur. Görünüşü çıban veya sivilceye benzemektedir. Arpacığın içi genellikle irin ile doludur. Çoğu zaman göz kapağı üzerinde meydana gelir. Ancak bazı zamanlarda göz kapağının içinde de oluşum gösterebilmektedir.
Çoğu durumda arpacık belirgin olmaya başlar ve birkaç gün sonra kendiliğinden ortadan kaybolur. Ayrıca oluşan acı ve ağrıyı azaltmak için göz kapağınızın üzerine ılık bir havlu ya da bez parçası koyabilirsiniz. 2 çeşit arpacık türü bulunmaktadır.
ilki dış arpacıktır. Göz kapağınızın kenarında meydana gelen bir şişlik şeklindedir. Sarı renkli bir irin ile dolu noktaya dönüşerek, dokunulduğunda acı verir. Diğer türdeki arpacık ise iç arpacıktır. Bu da göz kapağının iç tarafında oluşan şişlik anlamına gelmektedir. Dış arpacığa göre çok daha acı verici olabilmektedir.
Arpacık Belirtileri
Göz Kapağı Ağrısı
Ortaya çıkan bir dişinin arpacık belirtisi, enfekte göz kapağında odaklanan ağrının varlığıdır. Aprpacık ağrısı genellikle büyümenin durumu ile sınırlıdır, ancak enfeksiyon çevredeki dokuya yayılırsa, ağrı gözün altındaki yanak bölgesinde de oluşabilir.
Göz kapak ağrısının ilk belirtisi, etkilenen göz kapandığında veya ovuşturduğunda hissedilmektedir. İlk ağrı küçük bir batma hissi olarak nitelendirilmektedir, ancak apse olgunlaştığında sürekli ağrıya dönüşmektedir.
Göz Kapağının Lokalize Şişmesi
Göz kapağı şişmesi, gelişmekte olan bir arpacıktan bir sonraki belirtidir. Lokalize şişme, göz kapağı dokusunun belirli bir bölümüne sıvı birikimi sonucu oluşmaktadır. Göz kapaklarının şişmesi, kapağın sarkmış gibi görünmesine ve görsel problemlerin yaşanmasına neden olabilir.
Her göz kapağında yaklaşık 20 ile 40 adet mikro meibomian bezesi (yağ bezesi) bulunmaktadır. Meibomian bezlerinin işlevi, daha sonra gözyaşlarına karışan ve gözyaşının buharlaşmasını önleyen, gizli yağı üretmektir. Bakteri bu yağ bezlerinden birine bulaştığında ve daha sonra tıkandığında ortaya arpacık çıkmaktadır.
Göz Kapağı Kenarlarında İrin Akıntısı
Arpacık göz kapağının kenarındaki meibom bezinin tıkanması, çoğu zaman da enfekte kirpik folikülünden kaynaklanmaktadır. Göz kapağında kabuklanma, sızlama ve rahatsızlık, genellikle bunun bir sonuç olarak ortaya çıkmaktadır.
Göz akıntısı, cilt hücrelerinin, mukusun, yağın ve uyku esnasında göz kapağı kenarlarında veya kirpiklerde biriken diğer artıkların bir birleşimidir. İrinin ne kadar sıvı olduğuna bağlı olarak, huysuz, yapışkan veya ıslak olabilmektedir.
Aşırı irin akıntısı, başka bir göz hastalığının ya da ilerleyen enfeksiyonun bir belirtisi olabilmektedir. Bazı durumlarda arpacık akıntısı o kadar şiddetlidir ki, uyku esnasında göz kapaklarını birbirine yapışmaktadır.
Alt veya Üst Göz Kapağında Ortaya Çıkan Yumru
Şişkinlik yatıştıktan sonra, göz kapağında belirgin bir yumru oluşmaktadır. Bu yumru genellikle, arpacığın iyiye gittiğini göstermektedir.
Arpacık oluştuğunda, gözkapağında kırmızı renkli bir yumru gibi görünür. Çoğu zaman, bir sivilceye benzemektedir. Yağ bezinin tıkanmasının bir sonucudur. Gitgide kırmızı bir renk alması birkaç gün içinde gelişmektedir, sonrasında ise içindeki irin boşalmakta ve arpacık iyileşmektedir.
Arpacık Nedenleri
Kozmetik Ürünleri
Kozmetik ürünlerini uygularken kullanılan aletler, göz kapakları ve kirpiklere bakterileri aktarabilmekte ve sonuç olarak da, bir enfeksiyona neden olabilmektedir. Örneğin, göz makyajı fırçası her kullanıldığında, orada bulunan bazı bakteriler kolayca yayılabilmektedir. Bunlar makyaj ürününde ve kaplarda zamanla birikmekte ve her kullanımda bakterilerin miktarı daha da artmaktadır.
Blefarit (Göz Kapaklarının İltihaplanması)
Blefarit, göz kapaklarının iltihaplanması durumudur. Bu durum, aynı zamanda arpacık geliştirme riskini de artırabilmektedir. Belirtiler kaşıntı veya göz yanması, ağrılı, kabuklu ve yapışkan göz kapaklarını içermektedir. Genellikle 40 yaşın üzerindeki insanları etkilemektedir.
Gül Hastalığı
Gül hastalığı ya da rozasea, arpacık geliştirme riski artırabilmektedir. Gül hastalığı aynı zamanda, blefarite de neden olabilmektedir. Oküler rozasea göz kapaklarının derisini etkilemektedir ve sonuç olarak gözler, kanlanmakta, kurumakta ve iltihaplanmaktadır. Özellikle kadınları etkileyen bu durum, 30 yaş üstü kadınlarda daha çok gelişmektedir.
Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
Zayıflamış olan bağışıklık sistemi durumunda, arpacıkların çıkmasına oldukça sık rastlanmaktadır. Diğer yandan, uyku yoksunluğu ve vitamin eksikliği de bağışıklık sistemini zayıflatarak, arpacıkların ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir.
Cerrahi Operasyon
Eğer arpacık temizlenemiyorsa, irini kurutmak için arpacıktan bir kısmı kesip alır. Bu sizlere çok daha hızlı bir iyileşmenin yanında oluşan acılarda ve şişlikler de azalma olmasını sağlayacaktır. Uygulanan tüm tedavi işlemlerine rağmen arpacık halen kalıcı bir şekilde devam ediyorsa;
Arpacığa hiçbir şey yapmadan geçmesini bekleyin. Özellikle arpacığın etrafındaki irini sıkıştırmayı sakın denemeyin. Bu durum enfeksiyonun daha da yayılacağı anlamına gelmektedir.
Sabun ve su ile arpacığın meydana geldiği göz kapağını temizleyiniz.
Arpacık tamamen geçene kadar herhangi bir kozmetik ve makyaj malzemesini gözünüze sürmeyin.
Arpacık ile alakalı durumlarda, lensler genellikle bakteri ile kirlenmektedir. Arpacık tamamen düzelene kadar lenslerinizi kullanmadan dışarı çıkmanız çok daha faydalı olacaktır.
Arpacık oluşumunu önlemek için ise günde birkaç kez ellerinizi alkol bazlı jeller ile temizleyin. Arpacığın tekrarlamaması için kozmetik ürünlerinin kullanılmasını minimum düzeye indirin. Özellikle göz makyajı ile geceyi geçirmeyin. Lens kullanan kişilerin, lens temizliğine gereken önemi vermesi de gerekmektedir.
Antibiyotik
Bu tedavi yönteminde doktorunuz tarafından antibiyotik göz damlası veya antibiyotik göz kremi yazılarak, göz kapağına uygulanması gerekir. Eğer oluşan arpacık göz kapağı üzerinde yayılma eğiliminde veya kalıcı bir enfeksiyon türünde ise doktorunuz tarafından yazılacak antibiyotikler hap veya tablet şeklinde olacaktır.
Arpacık Tedavisi
Tedaviyi Hızlandırmanın Yolları
Arpacık durumunda, genellikle evde tedavi yöntemleri faydalı olabilmektedir, ancak bazı durumlarda iyileşmeyi hızlandırmak için aşağıdakiler de uygulanabilmektedir:
Genellikle sıcak kompreslere devam edilmesi önerilmektedir.
Ağrıyı dindirmek için asetaminofen reçete edilebilir.
Göz damlaları veya göz merhemi şeklinde topikal antibiyotikler bir oftalmolog (görme yolları hastalıkları ve cerrahisiyle ilgilenen bir tıp bilim dalı uzmanı) tarafından reçete edilebilir.
Bazen, oral antibiyotikler iyileşmeyen arpacık ya da arpacıkların yanı sıra, blefarit ya da rozasea (gül hastalığı) gibi diğer koşullara ek olarak da verilebilmektedir.
Gül hastalığıyla birlikte arpacık yaşayan hastaların için antibiyotik kremi, oral antibiyotik veya her ikisi ile tedavi edilmesi gerekebilir.
Enfeksiyonun lenf bezlerine veya kan dolaşımına yayılması gibi alışılmadık durumlarda IV antibiyotikler nadiren de uygulanabilmektedir.
Antibiyotik İle Arpacık Tedavisi
Arpacıkları tedavi etmek için topikal bir antibiyotik merhem veya damla reçete edilebilir.
Üç hafta içinde çözülemeyen bir veya birden fazla arpacık için bir göz hekimi tarafından oral antibiyotikler verilebilir. Doxycycline, kalıcı veya kompleks arpacıkları tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan bir antibiyotiktir.
Arpacık Ameliyatı
Eğer tıbbi tedaviye cevap vermeyen bir arpacık problemi varsa ya da arpacıktan kaynaklanan komplikasyonlar ortaya çıktıysa, cerrahi bir prosedür gerekli olabilir.
Bu cerrahi müdehale sırasında, bir göz doktoru göz kapağında küçük bir kesi yapar. Kesi arpacığın çıktığı yere bağlı olarak, göz kapağının iç yüzeyine veya göz kapağının dış yüzeyine yapılabilir. Kesi yapıldığında, oftalmolog daha sonra içindeki irini (veya tıkalı yağı) bezin dışına akıtır.
Bu ameliyat genellikle, az miktarda lokal anestetik enjeksiyon kullanılarak yapılmaktadır. Çocuklarda genel anestezi gerekli görülebilir.
Ameliyattan sonra genellikle bir haftalık bir takip randevusu önerilmektedir.
Göz doktoru nadiren de olsa, arpacık üzerinde bir biyopsi yapılmasını isteyebilir. Biyopside, arpacığın küçük bir parça dokusu alınır ve bir patolog tarafından (doku tanı konusunda özel eğitim almış bir doktor tarafından) mikroskobik muayene için bir laboratuvara gönderilir ve böylece arpacığın bir cilt kanseri formu olmadığından emin olunur.
Arpacığı Önleme Yöntemleri
Arpacığın çıkmasını önlemek için bilinen herhangi bir yöntem bulunmamaktadır, ancak uygun temizliğin sağlanıyor olması arpacık da dahil olmak üzere tüm enfeksiyon türlerini önlemeye yardımcı olabilmektedir. Arpacığı önlemeye yardımcı olabilecek diğer yöntemler şunlardır:
Asla başkaları ile kozmetik veya göz makyaj araçlarını paylaşmayın
Göz aletlerini temiz ve hijyenik tutun
Tüm kozmetik ürünlerini temiz tutun
Asla göze ve çevresine dokunmayın
