Sağlık
Pişik Nedir? Neden Olur? Tedavi Yöntemleri Nelerdir? 20.09.2018


Pişik Nedir? 

Pişik, deri katları arasında ortaya çıkan kaşıntıdır. Nem ve ısının artması sonucu sürtünme ile deride tahriş meydana gelmektedir. Bu da pişik olarak adlandırılmaktadır. Oldukça yaygın olarak görülen deri kaşıntısı, hayatın devamı sırasında beklenmedik bir anda ortaya çıkabilir. Daha çok geniş, büyük deri alanlarını etkileyen pişik, koltuk altında, göğüslerin altında, genital bölge ve karın kısmında yaygın olarak görülür. Pişiğin risk faktörleri, obezite, sıcaklık ve nemdir. Pişikten rahatsız olan bireyler, deride kızarıklık, yanık ve kaşıntıdan şikayet etmektedirler. Uzun süredir devam eden pişik, küf kokusu yaratabilir. Pişik, görsel muayene ile teşhis edilir. Pişik, bakteri ve mantar hastalığı gibi nedenlerle enfekte olabilir. Pişik bir kenara, derideki katmanlarda meydana gelen patlamalar, diğer birçok dermatolojik durumu meydana getirir. Pişik, uzun dönemde kilo verme ve kısa dönemde de pudra kullanımı ile engellenebilir.

Pişik Neden Olur?

Basit pişik olma durumu; sürtünme, nem, yüksek sıcaklık sonucu oluşan tahriş edici deri iltihabıdır. Çeşitli ilaç ve kimyasalların alerjisi ve bakteri, mantar, tırnak mantarları ve mayalar gibi çeşitli mikroorganizmalar sonucu pişik oluşabilir. Ayrıca, intertriginöz alanlarında görünen dermatolojik hastalıklarda oluşabilir.

İdrar, dışkı ve ter de deri problemlerinin oluşmasında etkilidir. Ancak, pişik oluşumuna en çok etkiyi sağlayan faktör sıcak ve nemdir. Bu ortam, mikropların gelişimi için uygun ortamı sağlamaktadır. Ayrıca, sıkı elbise ve ayakkabılar da sürtünmeyi arttırdığından pişik oluşumuna neden olmaktadır. Sıkı sütyenler kadınlar için pişik oluşumuna neden olur. Bunun için daha iyi destekli sütyenler kullanılmalıdır. Naylon ve insan yapımı sentetik fiberler pişik oluşumuna neden olduğundan, pişiğin engellenmesi için daha çok emici kumaşlarla, pamuklu kumaş kullanmaya dikkat edin.

Eğer aşırı kiloluysanız, bu da pişik oluşuma neden olmaktadır. Fazla kilolardan kurtularak sürtünmeyi azaltabilirsiniz. Böylece, pişik oluşumunu engellemiş olursunuz.

Egzersiz sonrası duş alımı önemlidir. Ancak, duştan sonra tam olarak kurulanma, pişik oluşumu için daha önemlidir. Duş sonrası tam olarak kurulanmalı ve nemli yerlerden kurtulmalısınız. Bunu, saç kurutma makinesi yardımıyla yapabilirsiniz. Koltuk altı nemli bölgeleri ve göğüs çevresinde oluşan nemleri soğuk aylarda saç kurutma makinesi yardımıyla kurutabilir ve pişik oluşumunu engelleyebilirsiniz.

Pişiğin ihtiyaç duyduğu şey nem ve sıcaklıktır. Bu yüzden bebeklerden ki en çok bebekleri etkiler, yaşlı insanlara kadar her insanda belirebilir. Ancak daha çok, tabii ki risk faktörlerini taşıyan insanlarda görünmektedir. Aşırı kilolu bireyler, diyabet hastaları, yatakta çok zaman harcayan insanlarda, bebek bezi dolayısıyla bebeklerde ve idrar tutamama sorunu yaşayan her bireyde görünmektedir. Kısacası, vücut yüzeyinde sürtünmeye ve neme neden olan her türlü sebep dolayısıyla, bu tür nedenlere sebebiyet veren her türlü giysi ve kullanılan her üründen dolayı pişik meydana gelir.

Pişik Nasıl Anlaşılır?

Pişik olduğunuzu nasıl anlarsınız ?  Kırmızı ve kırmızımsı kahverengi bir kızarıklık, pişiğin en belirgin göstergelerindendir. Bunun yanında, hassas, kaşıntı oluşan bir cilt, kötü bir koku ve çatlak, kabuklu sert bir cilt de pişik nedenlerindendir. Pişik, neme maruz kalmış ve birbiriyle sürtünen herhangi bir deri bölgesinde oluşabilir. Bebeklerde ise, bebek bezinin neden olduğu pişikler sıkça rastlanır.

Pişik, bireyin vücudunda, ayak parmakları arasında, koltuk altında, iç uylukta, kasıkta, meme veya karın alt kısmında, boyun kıvrımlarında ve kalça arasında görülebilir. Eğer bu pişik semptomlarından birine rastladıysanız, devamında enfeksiyon oluşmaması için doktora görünmeniz önemlidir.

Pişik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Pişik oluşmuş cilt üzerinde mantar enfeksiyonu da görülebilmektedir. Bu nedenle pişiğin önemsenerek en kısa süre içerisinde tedavi edilmesi gerekmektedir. Daha çok antibiyotik kullanan bebeklerde ve kortizonlu ilaç kullanan bebeklerde pişik olan bölgelerde mantar enfeksiyonu görülme riski daha fazladır.

Pişiğin görülmesinin ardından mantar enfeksiyonunun olduğu bölgede pul pul dökülmeler görülmektedir. Yine aynı bölgede kırmızı beneklerde mantar enfeksiyonunun habercisidir. Ancak bu durumun mantar olup olmadığı konusunda teşhis uzman kişiler tarafından konulmalı ve tavsiye edilen ilaçlar kullanılmalıdır. Bilinçsiz şekilde kullanılan ilaçlar cildin daha fazla zarar görmesine sebebiyet verebilmektedir.
Bu nedenle doktor tarafından önerilmeden ilaç kullanılmamalıdır. Pişik olan bölgenin tedavi edilmesinde çinko içerikli pişik kremlerinin kullanımı önerilmektedir. Ancak bu kremlerin ince bir tabaka şeklinde bebeklerin ve yetişkinlerin cinsel organlarına temas etmemesine özen gösterilerek uygulanması gerekmektedir. Bununla birlikte pişik olan bölgelerin sık sık havalandırılması, mümkün olması durumunda 3 ya da 5 dakika süre ile güneş ışığından faydalanılması, temiz su ve pamuk yardımı ile temizlenmesi, bezlerin sık sık değiştirilmesi ve kirli bezlerin uzun süre bebeğin ya da yetişkinin altında tutulmaması gerekmektedir. Pişiğin en belirgin özelliği ilk başlarda pembe ilerleyen düzeyde ise kırmızı renkli olması, kaşıntı ve yanma ile acı hissi vermesidir. Temiz olmayan ve hava almayan bölgelerde yaz aylarının gelmesi ile birlikte sıklıkla karşılaşılan bir sorun olan pişik tedavisinde bölge mümkün olduğunca kuru tutulmalıdır.

Diğer yandan pişik, bebek ve yetişkinlerde sadece bez bağlanan kapalı yerlerde meydana gelmemektedir. Aşırı sıcakların olduğu dönemlerde terlemelerden kaynaklı olarak eklem yerlerinde de görülebilmektedir. Bu bölgelerde karşılaşılan pişiklerin tedavisinde pişiğin oluştuğu bölgenin temizlenmesi ve kurulanması ve bu işlemin sık sık tekrarlanması önerilmektedir. Yine tercih edilen kıyafetler kimi zaman cildi tahriş edebilmektedir ve bu tahrişte pişiğe sebebiyet verebilmektedir. Pişiğin tedavisinin aksatılması ya da önemsenmemesi durumunda ilerleyen pişik ciltte pul pul dökülmeler, deride kabarma ve soyulma olarak görülmektedir. 

Tedavi edilmeyen ilerleyen pişik, mantar ve diğer enfeksiyon hastalıklarının oluşmasına sebebiyet vermekte, tedavi süreci uzamakta ve cilt daha fazla hasar görmektedir. Cildin hızla tahriş olmasına ve yara durumuna dönüşmesine sebebiyet verebilmektedir.
Ancak pişiğin uzun süre devam etmesi durumunda uzman hekime müracaat ederek gerekli tedavinin uygulanması sağlanmalıdır. Bu nedenle pişiğin önemsenmeden kendi haline bırakılması ve gerekli önlemlerin alınmaması sonucunda oluşabilecek durumların tedavi edilmesi daha uzun süre alacağı ve bebek ya da yetişkin fark etmeden hareketleri kısıtlayıcı, hareketlerin kalitesini düşürücü etkiler meydana getireceğinden kısa sürede tedavi edilmesi fayda sağlayacaktır. Böylelikle ilerlemeden pişik tedavi edilmiş olacaktır.

Bunun yanında bazı bitkisel yöntemler pişik tedavisinin daha hızlı yapılmasına yardımcı olmaktadır;

Zeytinyağı: Bebekler için özellikle çiğ zeytinyağı tercih edilmelidir. Etkilenen kısma masaj şeklinde uygulanması kısa sürede pişiğin geçmesini sağlayabilir.

Lavanta Yağı: Bebeklerde meydana gelen pişikler için bir damla olmak şartıyla günde sabah akşam masaj şeklinde lavanta yağı sorunun giderilmesine yardımcı olacaktır. Hassas ciltli bebekler için suda inceltilerek uygulanması önerilir.

Pudra: Bebekler dahil yetişkinler de pudrayı etkilenen bölgeye sürerek pişiğin azalmasını ve ortadan kalkmasını sağlayabilirler. Özellikle kasık kısımlarında meydana gelen pişiklere pudra oldukça faydalıdır.

Vazelin: Vazelinin pişiği giderici özelliği yanında nemlendirici özelliği de vardır. Mısır nişastasıyla uygulandığında daha çabuk sonuç almak mümkün.

Yoğurt: Yoğurt daha çok aşırı terleme sonucu meydana gelen pişik türlerine karşı oldukça etkilidir. Rahatlama sağlar.

Hindistan Cevizi Yağı: Etkilenen kısma düzenli olarak hindistan cevizi yağını 3-4 gün boyunca günde 2 kere uygulamak pişiği ortadan kaldırır.

Benzer Yazılar