Seboreik dermatit aynı zamanda kepek, seboreik egzama ya da seboreik sedef hastalığı olarak da tanımlanır. Bebeklerde görülen seboreik dermatit hastalığı “beşik başlığı” olarak adlandırılır.

Seboreik Dermatit Hastalığı Nedir?

Seboreik dermatit saç derisini etkileyen ve sık rastlanan bir cilt hastalığıdır. Seboreik dermatit nedeniyle pullu lekeler, ciltte iltihaplanma ve inatçı kepeklenme sorunu yaşanabilir. Seboreik dermatit hastalığının genellikle etkili olduğu bölgeler şunlardır:

• Yüz
• Burun kenarları
• Kaşlar
• Kulaklar
• Göz kapakları
• Göğüs  

Seboreik dermatit hastalığı oldukça rahatsız edici olmasına karşın, kesinlikle bulaşıcı değildir. Ayrıca çoğu kez hastaların endişelendiği gibi kalıcı saç dökülmesine de sebep olmaz.

Bazı durumlarda seboreik dermatit, tedavi edilmeden kendi kendine iyileşebilir. Bazı durumlarda ise semptomların ortadan kalkması ve alevlenmelerin önlenmesi için ilaçlı şampuan vb. ürünlerin uzun bir dönem kullanılması gerekebilir.

Seboreik Dermatit Hastalığının Semptomları Nelerdir?

Seboreik dermatit hastalığında en sık rastlanan belirtiler şunlardır:

• Saç derisinde, saçlarda, kaşlarda, sakal ve/veya bıyık bölgesinde pullanma
• Kafa derisi, yüz, burun yanları, göz kapakları, göğüs, koltuk altı, kasık bölgesinde pul pul beyaz ya da sarı pullu/kabuklu deri parçalarının görülmesi
• Kahverengi ya da siyah ten rengine sahip bireylerde koyu renkte, daha açık beyaz tenli bireylerde kırmızı renkte görülen döküntü
• Halka şeklinde döküntü (petaloid seboreik dermatit)
• Kaşıntı

Seboreik dermatit hastalığının ortaya çıkmasına ya da alevlenmesine sebep olan başlıca nedenler şunlardır:

• Stres
• Yorgunluk
• Mevsim değişikliği
• Parkinson hastalığı vb. nörolojik rahatsızlıklar
• Depresyon
• HIV enfeksiyonu benzeri immün sistem sorunları
• Kalp krizi geçirilmesi gibi stresli bir dönemden sonra yaşanan iyileşme süreci

Seboreik Dermatit Hastalığının Sebepleri Nedir?

Seboreik dermatit hastalığının kesin sebepleri tam olarak bilinmiyor. Etken mikroorganizma olarak Malassezia mayasının sorumlu olduğu düşünülmektedir. Ayrıca cildin aşırı yağlı olmasının ya da bağışıklık sisteminde sorun yaşanmasının seboreik dermatit hastalığı etkeni olabileceği de düşünülüyor.

Seboreik Dermatit Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Seboreik dermatit teşhisi için doktorunuz büyük bir ihtimalle cildinizi muayene eder ve belirtiler hakkında sizinle konuşur. Bazı durumlarda biyopsi yapılması uygun bulunabilir. Bunun için  küçük bir deri örneği kesilerek, incelenmesi için laboratuvara yollanır. Biyopsi ile elde edilen sonuç diğer yanıltıcı sonuçların kesin olarak uzaklaştırılmasını sağlar.

Seboreik Dermatit Hastalığı Tedavisi Nedir?

Ergenlik döneminde ya da yetişkinlik döneminde seboreik dermatit geçiren hastalar için imal edilen özel ilaçlı şampuanlar kremler, losyonlar oldukça iyi sonuçlara yol açmaktadır. Eczanede reçetesiz satılan ürünler ve kişisel bakıma dikkat etmek sorunu çözmüyorsa, doktorunuz aşağıda sözü edilen tedavi yöntemlerinin denenmesini isteyebilir.

Mantar Önleyici Jel, Krem, Losyon Köpük Ya Da Şampuanın Farkı Bir İlaçla Dönüşümlü Olarak Kullanımı

Bu tip durumlarda önerilen ürünlerden birisi içeriğinde  % 2 ketokonazol ya da %1 siklopiroks (Loprox) bulunduran ürünlerdir. Bazı hallerde iki veya daha fazla ürün arasında geçiş yapılması da etkili olabilir.

Ketokonzole sıkıca kıvrılmış ya da kimyasal işlemden geçmiş saçları daha da kurutur ve kırılmasına yol açabilir. Bu etkinin hafifletilmesi için haftada bir defa olmak üzere nemlendirici ve saç kremi kullanılabilir.

Şampuan ya da antifungal ürünlerin kullanım sıklığı  bireysel semptomlara göre farklılık gösterir. Genel bir yaklaşım olarak ilaçlı şampuanlar  günde 1 kez ya da haftada 2-3 kez kullanılabilir. Bu süreç en fazla birkaç hafta olmalıdır. Ürünün saç derisinde birkaç dakika bekletilmesi daha etkili olmasını sağlayabilir. Kısa süre saç derisinde bekletilen ürün daha sonra  su ile durulanır ve ortamdan  uzaklaştırılır. Bu tedavi hastalığın nüksetmesinin önüne geçilmesinde de etkilidir.

Enflamasyonu Kontrol Altına Alan Krem, Losyon, Şampuan ve Merhem Kullanımı

Doktorunuz hastalıktan etkilenen bölgeye uygulamak üzere reçete ile kortikosteroid içeren ilaçlar kullanmanızı isteyebilir. Bunlar genellikle etki derecesi yüksek ve kullanımı kolay ürünlerdir. En sık kullanılan ürünler hidrokortizon, fluosinolon,(Capex, Synalar) klobetasol (Clobex, Temovate) desonid (Desoween Desonate)’dir.

Bu tip ürünler sadece rahatsız edici belirtiler iyileşinceye kadar kullanılmalıdır. Söz konusu ürünlerin çok uzun süre kullanılması istenmeyen yan etkilere yol açabilir. Bu yan etkilerden bazıları şunlardır:

• Cilt renginin bozulması
• Cildin incelmesi
• Kırışıklar oluşması 

Takrolimus (Protopik) ya da pimekrolimus (Elidel) vb. kalsinörin inhibitörü bulunduran krem ve /veya merhemler de seboreik dermatit üzerinde etkili olabilmektedir. Bu ürünlerin bir başka yararı da kortikosteroidlere oranla daha az yan etkiye sahip olmasıdır. Fakat burada anlatılan ilaçlar hemen tercih edilip, tereddüt etmeden kullanılabilecek ürünler değildir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi bahse konu ürünlerin kanserle ilişkisi olup olmadığı konusunda kesin bir karara varmış değildir. Bir başka problem de takrolimus ve pimekrolimusun , hafif derecede kortikosteroid içeren ilaçlara oranla daha maliyetli olmasıdır.

Hap Olarak Kullanılan Antifungal İlaçlar

Bazı durumlarda hasta uygulanan diğer tedavilerle düzelemez ve belirtiler çok şiddetli devam eder. O zaman doktorunuz hap şeklinde tüketilebilen ve reçete ile satılan bir mantar önleyici ilaç kullanmanızı isteyebilir.

Genel olarak seboreik dermatit hastalığı doktorunuzun önerdiği uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve ev ilaçları ile kontrol altında tutulabilir. Bu ilaçların pek çoğu reçetesiz olarak satılır. Her bireyin cilt tipine, saç bakım uygulamalarına ve gösterdiği rahatsızlık belirtilerine göre uygulaması gereken yöntemler farklılık gösterir.