Hiperlipidemi
Hiperlipidemi, kanda yağ oranının yüksekliğini ifade eder. Kolesterol de kanda en çok görünen yağ olduğu için genelde hiperlipidemi dendiğinde kolesterol yüksekliği akla gelir. Kolesterol karaciğer tarafından üretilen; hormon salgılanması, vitamin depolanması, beynin sağlıklı çalışması gibi önemli görevleri olan bir yağ türüdür. Hiperlipidemi, daha çok “kötü kolesterol” olarak bilinen LDL (düşük yoğunluklu kolesterol) yüksekliği için kullanılır.
Hiperlipidemi Neden Olur?
Vücut fazla yağı kullanamadığında veya atamadığında, yağ kanda birikmeye başlar ve hiperlipidemi ortaya çıkar. Bu sonuca götüren en önemli etken, doymuş yağ oranı yüksek beslenmektir. Tereyağı, yağlı kırmızı et, margarin gibi ürünlerde çok miktarda doymuş yağ bulunur.
Aşağıdaki Etkenler İse Hiperlipidemi Riskini Artırır:
Aşırı kilolu olmak
Tiroid hormonu azlığı (hipotiroidi)
Aşırı alkol veya kahve tüketimi
Hormon içeren ilaçların veya steroidlerin yan etki göstermesi
Böbrek hastalıkları
Ailesel (Familyal) Hiperlipidemi: Bu sorunda söz konusu olduğunda kişinin yeme alışkanlıkları tamamen sağlıklı olsa bile, genetik etkenler nedeni ile hiperlipidemi ortaya çıkabilmektedir. Her 500 kişiden birinde familyal hiperlipidemi görülmektedir.
Hiperlipidemi Tedavisi
Beslenme Alışkanlıklarınızı Değiştirin
Hiperlipidemi tedavisinde en önemli konulardan biri hayvansal (doymuş) yağ tüketiminin sınırlandırılmasıdır. Eğer LDL kolesterol seviyeniz çok yüksekse, hiç hayvansal yağ tüketmemeniz istenecektir.
Hiperlipideminin Yol Açabileceği Tehlikeleri Engellemek Aşağıdaki Gıdaları Azaltmak Çok Önemlidir:
Şeker ve un (her ikisi de karaciğerin kolesterol üretmesini teşvik eder)
Yağlı et
Paketlenmiş veya işlenmiş gıdalar
Kahve
Alkol
Aşağıdaki Gıdalara Ağırlık Vermek İse Kötü Kolesterolün Kontrol Altında Tutulmasını Sağlar:
Omega 3 yağ asidi (uskumru, tonbalığı, somon, sardalya gibi balıklarda bol miktarda bulunur)
Meyve ve sebzeler (içerdikleri bol miktarda lif ve kompleks karbonhidrat, sindirim sisteminde kolesterole bağlanarak dışkı ile atılmasını sağlar)
Zeytinyağı
Soğan ve sarımsak (içerdikleri sülfür, damar çeperine bağlanan kolesterolün sökülmesini sağlar)
Elma sirkesi (safra üretimini teşvik ederek LDL’yi düşürür)
Biberiye ve zerdeçal gibi bol antioksidan içeren gıdalar
Egzersiz
Egzersiz yapmak kötü kolesterolü düşürürken, iyi kolesterolü etkili şekilde artırır. Daha güzel sonuç vermesi için, bir uzman kontrolünde kardiyo adı verilen nabız sayısını %70 yükselten yoğun egzersizler yapılabilir.
Kilo Verin
Aşırı kilolu olanlar toplam vücut ağırlıklarının %10’unu verdiklerinde hiperlipidemi riskinde çok ciddi düşüş sağlanır.
Gıda Takviyeleri
Hiperlipidemi tedavisinde doktor veya eczacı gözetiminde olmak kaydı ile aşağıdaki gıda takviyeleri faydalı olacaktır:
Balık yağı
Kırmızı maya pirinci
Niyasin (nikotinik asit)
Kromyum
Boğa dikeni
