Sağlık
Kusma Nedir? Kusma Nedenleri Nelerdir? Kusmaya Ne İyi Gelir? 18.09.2018

 

Kusma, karnın etrafında bulunan kasların tersine kuvvetli kasılmasından  dolayı midenin  boşalmasıdır. Nedeni genellikle viral gastroenterit  de denilen sindirim sistemi iltihaplanmasıdır.
Gıda zehirlenmeleri de ikinci nedenidir. Yenen bir besine önceden bakteri bulaşmış olabilir. Böyle zamanlarda da birkaç kusma nöbeti geçirilebilir.
Psikolojik nedenlere (anoreksiya , bulimiya  vb.) bağlı mide bulantıları ve gastroentrolojik rahatsızlıklara bağlı mide bulantıları için gerekli ilaçlar uzman psikiyatrist ve gastroentroloji uzmanları tarafından verilir.

Kusma Nedenleri Nelerdir?

Zehirlenme

Bozulmuş ya da çürümüş olan yiyecekler bakteriyel enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bu bakteriler yiyecekler birlikte vücudu girdiklerinde beraberinde E. coli, Listeria ve Salmonella bakterilerini de getirmektedir. Sonuç olarak, zehirlenen kişi doğal olarak kusma belirtisi yaşamaya başlamadıktadır.

Asit Reflüsü

Son yıllarda pek çok insanın muzdarip olduğu asit reflüsü, midedeki asit içeriğinin yukarı doğru yani yemek borusuna doğru çıkması sonucu oluşmaktadır. Tahriş edici olan bu madde yanmaya neden olduğu gibi kişide mide bulantısı ve kusmaya da yol açabilmektedir.

Psikolojik Faktörler

Kişinin yaşadığı yoğun stres ya yoğun baskı mide bulantısı ve kusmaya yol açabilmektedir. Özellikle, sosyal anksiyete, performans kaygısı, stres, korku, aşırı heyecan gibi ruhsal sıkıntılar kusma gibi istemsiz reaksiyonlara neden olabilmektedir.

Kafa Travmaları ve Beyin Hasarları

Kusma isteği kafatasında basınç yaratan enfeksiyonlar (meninjit ve ensefalit gibi), migren ve bozukluklarını içeren belirli beyin veya merkezi sinir sistemi bozuklukları nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Kafa içinde meydana gelen basınç beyin tümörleri, beyin kanaması ve ciddi kafa yaralanmaları sonucu da oluşabilmektedir. 

Karaciğer ve Böbrek Sağlının Kaybedilmesi

Mide bulantısı ve kusma isteği vücutta ciddi kontrol bozukluğu veya ciddi karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği gelişen diyabetlerde ve metabolik değişiklikler olduğunda ortaya çıkabilmektedir.

Periyodik Kusma Sendromu

Periyodik kusma sendromu, kişinin belirli aralıklarla kusması durumudur. Zaman zaman gelen kusma isteği dışındaki süreçte kişi kendisini sağlıklı hissetmektedir. Bu durum genellikle çocukluk dönemlerinde başlamaktadır, ancak yetişkinliğe kadar sürebilmektedir. 

Gastroenterit

Eğer kusma ile birlikte ishal problemi de yaşanıyorsa, bunun nedeni muhtemelen gastroenterit olabilmektedir. Yetişkin insanlarda gastroenterit genellikle kusmanın bir nedeni olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu durum çoğu zaman, virüs ile enfekte olan gıdaların tüketilmesi sonucu oluşan zehirlenmeler ya da kişinin norovirüs gibi virüsler ile enfekte olması sonucu oluşmaktadır.
Gastroenterit rahatsızlığının gelişmesi söz konusu olduğunda, bağışıklık sistemi birkaç gün boyunca bu enfeksiyonlar mücadele etmeye çalışmaktadır. Bu süreç boyunca kusma bir belirti olarak ortaya çıkabilmektedir.

Hamilelik

Hamilelikte kusma oldukça sık yaşanan bir belirtidir. Özellikle, hamileliğin erken dönemlerinde bulantı ve kusma atakları sık sık tekrarlanabilmektedir. Gün boyunca da devam edebilen bu belirtiler genellikle ”sabah bulantısı” şeklinde tanımlanmaktadır.
Genel olarak, mide bulantıları ve kusma hamileliğin ilk 3 ayında daha sık görülmektedir ve yaklaşık olarak 16-20 haftalık bir süreçten sonra geçmektedir.
 
Migren

Migren oldukça yoğun bir baş ağrısı tipidir. Oldukça yoğun ve kişi için yorucu olan bu baş ağrıları, birkaç saat aralıksız devam ettikten sonra mide bulantısı ve kusmaya yol açabilmektedir.

İç Kulak İltihabı (Labirentit)

Mide bulantısı ve kusmayla birlikte vertigo olarak da anladırılan yoğun bir baş dönmesi de varsa, tüm bu belirtiler labirentit yani bir iç kulak iltihabının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. 

Seyahat Etmek

Seyahat etmek ya da diğer bir deyişle, bir araçla (araba, uçak ya da gemi gibi) hareket halinde olmak bazı insanlarda mide bulantısı ve kusmaya yol açabilmektedir. Kişi bu tür bir sıkıntıyı seyahat sırasında, müzik dinleyerek ya da görüş açısını bir noktada sabitleyerek kontrol altına alabilmektedir.
 
Apandisit Yaralanmaları

Şiddetli apandisit ağrısı kişide mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Aniden karın bölgesinin neredeyse her yerine yayılan ve giderek kötüleşen bir ağrı yaşanması durumunda, hemen tıbbi bir yardım alınmalıdır. 

Kusmaya Ne İyi Gelir?

Nane 

Nane de yine geçmişten beri kusmaya ve mide bulantısına önleyici olarak tercih edilen besinler arasında yer almaktadır. Hatta bunun kusmaya karşı diğer besinler arasındaki en iyi ve en doğal çözüm olduğu belirtilmektedir. Özellikle nane yaprakları kaynatılarak çay haline getirildiğinde üstüne limon veya zencefil eklenerek tüketilebilmektedir. Ayrıca bu karışımı tatlandırmak için eklenebilecek bir miktar bal ile de hem lezzetli hem de direkt olarak etkili bir içecek elde edilebilmektedir.

Çorba

Hazır çorbalar elbette değil ancak evde doğal yöntemler ile hazırlanan çorbalar da kusmayı engellemek ya da önlemek için çok etkili olmaktadır. Kusma hissi öncesinde ya da kusma hissi sonrasında tüketilebilecek bir kase sıcak çorba mideyi rahatlatmaya yetebilmektedir. Çünkü çorba hem mideyi çok fazla yormadan hem de midenin yatışmasına yardımcı olan bir yiyecektir. Bu nedenle kusma gibi durumlarda domates, tarhana, sebze, mantar, mercimek, ezogelin ya da yayla gibi çorbaların doğal bir şekilde hazırlanması ve tüketilmesi önerilmektedir. Fakat hem hazır çorbalardan hem de sakatatlardan hazırlanan çorbalardan özellikle midenin bu en hassas olduğu dönemde kaçınmak gerekmektedir. Çünkü bu tip çorbalar mideyi daha çok karıştıracak ve midede daha çok kusma hissi oluşması neden olabilecektir.

Yoğurt

Özellikle sürekli bir mide bulantısı ve kusma hissi yaşandığında tüketilebilecek en güzel ve en sade yiyeceklerden bir tanesi yoğurt olmaktadır. Hatta uzun süreli bir hazırlama aşaması olmadığı için bir kaşık yoğurt bu rahatsızlığın geçmesi için çok pratik bir yöntem haline gelecektir. Yoğurt, içeriğinde bulunan maddeler sayesinde mideyi rahatlatma ve midedeki karışıklığı sonlandırma özelliğine sahiptir. Bununla birlikte yoğurt fazla yemek yenilmesine bağlı olarak ortaya çıkan kusma hissine de sindirime yardımcı özelliği sayesinde müdahale edebilmektedir. O nedenle çok rahatsız edici olan bu problem için evde bir miktar yoğurt bulundurmak çok etkilidir. Ayrıca eğer dışarıdan satın alınan hazır yoğurt yerine evde kendinizin yapmış olduğu yoğurdun da etkisi diğerlerine nazaran çok daha fazla olacaktır. Fakat mideye ve kusmaya iyi gelmesi için tüketilen yoğurdun çok soğuk olmaması da büyük bir önem teşkil etmektedir. Çünkü zaten rahatsız olan mideye bir de soğuk bir gıda girdiğinde bulantı ve kusma hissi bir kat daha artabilmektedir.

Zencefil ve Fesleğen Çayı

Hem zencefil hem de fesleğen kusmayı önlemede çok etkili iki besindir. Özellikle kusma hissine doğru giden mide bulantılarını bastırmak için bu iki yiyeceğin tüketilmesi önerilmektedir. Bunları, ezilmiş zencefili ve birkaç yaprak fesleğeni su dolu bir kabın içinde kaynatıp sonrasında bal ile karıştırarak tüketebilirsiniz. Zencefil ve fesleğen çayının mide bulantısını geçirmek için yarım bardak içilmesi önerilmektedir.

Limon ve Portakal

Limon mide bulantısı ve mideyi rahatlatmak için en çok tüketilen yiyeceklerden bir tanesi. Aynı zamanda kusmayı önlemeye de ciddi anlamda yardımcı olmaktadır. Özellikle limonu, sıcak suyun içine birkaç damla sıkarak içebilirsiniz. Bunun haricinde araçta ya da denizde mide bulantısı yaşayıp kusan kişilerin de limon koklaması tavsiye edilmektedir. Bunun dışında portakal da en az limon kadar etkili olmaktadır. Portakalın da üzerine biraz tuz dökerek yenilmesi mide bulantısını ve kusmayı azaltmaktadır.

Karanfil ve Tarçın

Hem karanfil, hem tarçın midedeki bulantıyı ve kusma hissini dindirebilen besinlerdir. Özellikle karanfil ve tarçının, bir suya atılıp kaynatıldıktan sonra içilmesi bu problemlerin ortadan kaldırılabilmesi için beslenme uzmanları tarafından tavsiye edilmektedir.

Kimyon ve Türk Kahvesi

Aslında çok eskiden beri sık sık uygulanan ve büyüklerimizden de öğrendiğimiz bir yöntem olan kimyon ve Türk kahvesi, bu gibi rahatsızlıklar yaşandığında mutlaka başvurulması gereken yollardandır. Bunun için de Türk kahvesi, bal ve kimyonun karıştırılarak macun kıvamına getirilmesi ve bu şekilde tüketilmesi önerilmektedir. Kusma halini durdurmak için aynı zamanda sıcak süt ile Türk kahvesi ve kimyonun karıştırılarak içilmesi de tavsiye edilmektedir. Eğer Türk kahvesi bulunmuyorsa kimyon tohumunun ılık su ile karıştırılıp içilmesi de etkili bir yöntem olabilmektedir.

Elma Suyu ve Zencefil

Zencefilin bir diğer uyumlu olduğu ve yine kusmaya iyi gelen besin ise elma suyudur. Özellikle bu ikisinin karışımı sayesinde midede meydana gelen hareketlilik hafifletilebilmekte ve kusma hali sonlandırılabilmektedir. Bunun için de bir miktar elma suyunun içine bir çay kaşığı kadar zencefil tozu ilave edilip blenderda buz ile karıştırılarak içilmesi önerilmektedir. Hatta kusma hissine tam anlamıyla son verilebilmesi için bu karışımın dondurularak da tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

Benzer Yazılar