Sağlık
Ürik Asit Nedir? 29.03.2018

Ürik Asit

Ürik asit, vücuttaki en sık rastlanan amino asittir. Amino asitler proteinlerin yapı taşlarıdır ve vücudumuzda birçok fonksiyona sahiptirler. Örneğin, ürik asit vücuttaki toksik maddelerin atılmasında rol oynar ve kas ve eklem ağrılarının tedavisinde kullanılabilir. Ayrıca, ürik asit düzeylerinin yüksek olması bazı sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.

Hücrelerdeki kalıtım ve protein senteziyle ilgili olan nükleik asitlerin parçalanmasıyla pürin ve pirimidin adlı yapıtaşları yani azotlu bazlar ortaya çıkar. Bunlardan özellikle pürin bazlarının ( adenin ve guanin) metabolizması sonucunda ürik asit oluşur. Genellikle karaciğer ve bağırsaklarda sentezlenen ürik asit kanda ürat mono sodyum tuzları şeklinde ya da bazı proteinlerle birleşmiş halde bulunur. Ürik asitlerin vücut dışına atılmasını çoğunlukla böbrekler, birazını da bağırsaklar üstlenir. Ürik asidin kandaki miktarı senteziyle vücut dışına atımı arasındaki denge hakkında bilgi verir.

ürik asidin moleküler yapısı

Vücutta ürik asit neden olur?

Vücuttaki ürik asit, vücuttaki proteinlerin büyük bir kısmının parçalanması sırasında oluşur. Proteinler, vücudumuzda bulunan amino asitlerden oluşur ve bu amino asitler vücudumuzda birçok fonksiyona sahiptirler. Örneğin, amino asitler kas ve eklem ağrılarının tedavisinde kullanılabilir ve vücuttaki toksik maddelerin atılmasında rol oynar.

Proteinler, vücudumuzda bulunan amino asitlerin birleşmesiyle oluşur. Amino asitler, vücudumuzun kendisi tarafından üretilebilir veya besinlerle alınabilir. Proteinler, vücudumuzdaki birçok dokuda bulunur ve farklı fonksiyonlara sahiptir. Örneğin, proteinler hücrelerin yapı taşıdır ve vücuttaki birçok enzim, hormon ve antikor gibi moleküllerin yapısını oluşturur. Proteinler, ayrıca vücudumuzun savunma sistemini güçlendirir ve vücuttaki yara ve doku hasarının onarılmasında rol oynar.

Proteinler, vücudumuzda kullanılmadıklarında parçalanarak amino asitlere ayrılır. Bu parçalanma sırasında, vücudumuzda birçok faydalı molekül oluşur. Örneğin, parçalanan proteinlerden oluşan amino asitler kullanılır ve vücuttaki toksik maddelerin atılmasında rol oynar. Ayrıca, parçalanan proteinlerden oluşan ürik asit vücudumuzda bulunan toksik maddelerin atılmasında kullanılır ve bu sayede vücuttaki toksik maddelerin zararlı etkilerinden korunuruz.

Bu nedenle, ürik asit vücuttaki proteinlerin parçalanması sırasında oluşur ve vücudumuzda birçok fonksiyona sahiptir. Bu fonksiyonlar sayesinde, ürik asit vücudumuzun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar ve bizi toksik maddelerin zararlı etkilerinden korur.

Vücudta Ürik Asit Kritalleri

Ürik asit kristalleri, insan vücudunda bulunan bir maddedir ve bu madde vücuttaki proteinlerin parçalanması sırasında oluşur. Ürik asit kristalleri, vücuttaki ürik asit düzeylerinin normalden yüksek olması durumunda oluşabilir ve bu durum bazı sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Örneğin, ürik asit kristalleri aşağıdaki sağlık sorunlarının belirtisi olabilir:

  • Böbrek taşı
  • Artrit (eklem iltihabı)
  • Böbrek yetmezliği

Bu sağlık sorunları, ciddi zararlara yol açabilir. Örneğin, böbrek taşı böbreklerin zedelenmesine ve kalıcı hasara neden olabilir. Artrit ise eklemlerin ağrı ve şişliğe neden olabilir ve vücutta hareket kabiliyetini azaltabilir. Bu nedenle, ürik asit kristalleri insan vücudunda zararlı olabilir.

Aşağıda ürik asit kristallerinin görünümü yer almaktadır:

Ürik asit testinin normal değerleri nelerdir?

Vücuttaki ürik asit seviyesi insandan insana değişiklik gösterir ve bazı faktörlerden etkilenir. Örneğin, ağır bir egzersiz sonrası ürik asit seviyesi yükselirken, sıvı alımı azaldığında düşebilir. Genel olarak, ürik asit seviyesi erkeklerde 4-6 mg/dL (miligram/desilitre) arasında, kadınlarda ise 2,5-5,5 mg/dL arasında olmalıdır. Ancak, bu değerler herhangi bir sağlık sorununun varlığını doğrulamak için yeterli değildir.

 

Ürik Asit testi neden yapılır?

Ürik asit testi, vücuttaki ürik asit düzeylerinin ölçülmesini sağlar. Bu test, ürik asit düzeylerinin yüksek olmasının belirtisi olabilecek bazı sağlık sorunlarının teşhisinde kullanılabilir. Örneğin, ürik asit testi aşağıdaki durumları tespit etmek için yapılabilir:

  • Böbreklerin bozulmuş olduğunu belirlemek
  • Aşırı miktarda protein tüketimi
  • Akut böbrek yetmezliği
  • Yağ dokusunun fazla olması (obezite)
  • Karaciğer sorunları

 

Ürik Asit Yüksekliği Nedenleri nelerdir?

 Ürik asit seviyeleri vücuttaki birçok faktörden etkilenir ve bu seviyelerin yüksek olmasına sebep olan birçok neden vardır. Örneğin, ürik asit seviyeleri yükselebilir:

  • Aşırı miktarda protein tüketimi
  • Böbreklerin yetersiz çalışması
  • Sigara içme
  • Alkol tüketimi
  • Stres
  • Aşırı kilo veya obezite
  • Yüksek tansiyon (hipertansiyon)

Aşağıdaki durumlarda kanda ürik asit seviyesinin fazlalığına neden olabilir;

  • GUT hastalığında yüksekliği olur. GUT hastalarının yakınlarının %25’inde de yükseklik görülebilir.
  • Böbrek yetmezliği
  • Aşırı hücre yıkımı yapan durumlar; lösemi, metastaz yapmış kanserler, multiple myelom, lenf kanseri, kemoterapi tedavisi,  kan hücrelerinin yıkımının arttığı kansızlıklar (hemolitik anemiler), orak hücreli anemi, zatürre sonrası, sedef hastalığı.
  • Çeşitli ilaçlar; idrar söktürücüler (diüretikler), metil alkol, karbonmonoksit, barbitüratlar, levodopa, salisilatlar (aspirin gibi), fenitoin.
  • Diyet; yüksek proteinli diyet, alkol tüketimi, sakatat ve ciğer gibi yüksek nükleoproteinli beslenme
  • Gebelik zehirlenmesi
  • Alkol bağımlılığı
  • Kronik kurşun zehirlenmesi
  • Sürekli kan kaybı
  • Sarkoidoz hastalığı
  • Paratiroid bezinin yetersizliği (hipoparatiroidi), tiroid bezinin yetersizliği (hipotiroidi)
  • Kas yıkımının arttığı durumlar. Aşırı egzersiz, yanıklar, ezilmeler gibi…
  • Kalp krizi sonucu kas yıkımı olduğu için ürik asit yüksekliği görülebilir.
  • Polikistik böbrek hastalığı
  • Akçaağaç şurubu idrar hastalığı
  • Down sendromu
  • Tansiyon yüksekliği ve damar sertliği (ateroskleroz) olan kişilerin bir kısmında yükseklik görülebilir.
  • Asidoz
  • Doğuştan gelen bazı enzim eksiklikleri

 

Ürik Asit düşüklüğünün nedenleri nelerdir?

Ürik asit seviyeleri vücuttaki birçok faktörden etkilenir ve bu seviyelerin düşük olmasına sebep olan birçok neden vardır. Örneğin, ürik asit seviyeleri aşağıdaki sebeplerle düşebilir:

  • Böbreklerin fazla çalışması
  • Böbreklerin hastalığı
  • Diyabet
  • Hamilelik
  • Kansızlık (anemi)
  • Vitamin B12 eksikliği
  • Vitamin B6 eksikliği

 

Ürik Asit Nasıl Düşürülür?

Başta yoğurt ve ayran olmak üzere süt ürünleri tüketilebilir. C vitamini takviyesi almak ve C vitamini bakımından zengin beslenmek ürik asit oranını düşürecektir. Kafein tüketimi ürik asit miktarının düşmesine olanak sağlayacaktır. Ürik asit düşüklüğü için yaşam tarzımızda aşağıdakilere dikkat etmeliyiz;

  • Kilo verilmesi gerekir. Alkol alımına son verilmesi gerekir.
  • Günde en az 10-12 bardak su içilmelidir.
  • Protein alımına ve özellikle et yemeklerine ara verilmesi gerekir.
  • Ispanak, karnabahar ve mantarı az tüketmeye özen göstermek gerekir.
  • Sakatat yenmemesi gerekir.  

 

Maden suyu ve Limon suyu ürik asiti düşürür mü?

Maden suyu ve limon suyu, vücuttaki ürik asit düzeylerini düşürme potansiyeline sahip olabilir. Bu iki içecek, vücudumuzda bulunan ürik asidin atılmasını kolaylaştırabilir ve bu sayede ürik asit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu içeceklerin ürik asit düzeylerini düşürme potansiyelini doğrulamak için yapılmış kesin bir araştırma bulunmamaktadır.

Yoğurt ve Kahve ürik asiti düşürür mü?

Yoğurt ve kahve, vücuttaki ürik asit düzeylerini düşürme potansiyeline sahip olabilir. Yoğurt, vücudumuzda bulunan ürik asidin atılmasını kolaylaştırabilir ve bu sayede ürik asit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. Ancak, yoğurtun ürik asit düzeylerini düşürme potansiyelini doğrulamak için yapılmış kesin bir araştırma bulunmamaktadır.

Benzer Yazılar