Niyasin, nikotinik asit veya B3 vitamini suda çözünür bir vitamindir. Türevleri olan NADH, NADPH, NAD ve NAD+ hücrelerde enerji metabolizması, nükleik asit, protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında gereksinim duyulan zorunlu bir vitamindir. Vitamin B3 terimine niyasinamit de dahil edilir çünkü bu bileşik vücuda alındıktan sonra niyasine dönüşür.
Niasin olarak da bilinen B3 vitamininin sağlığa yararları arasında; iyi kan dolaşımı, sağlıklı sağlam cilt durumu, beynin normal işleyişi, hafıza gücünü arttırma, sindirim yolunun yeterli karbonhidratları almasını sağlama, proteinlerin ve yağların emilmesi için yardımcı olma ve etkilerini azaltma bulunmaktadır. Artrit ve şizofreni belirtilerini iyileştirme de önemli etkiler arasındadır. Bununla birlikte, en önemlisi kolesterol seviyelerini düşürme ve kontrol etme yeteneğidir.
B3 (Niyasin) Vitamininin Eksikliği Ve Aşırı Alımının Etkileri
Niyasinin aşırı eksikliği insanlarda pellegra adı verilen ve sinir sisteminde fonksiyon bozukluğu, mide-bağırsak sistemi bozukluğu, ishal, zihin bulanıklığı, depresyon, ve ağır dermatit ve çeşitli cilt lezyonları ile karakterize bir hastalık oluşur. Niyasinin kısmî eksikliği ise metabolizma yavaşlamasına ve soğuğa dayanıksızlığa yol açar.
Niyasinin aşırı miktarda kullanımı ölümcül olabilir. 36 saat zarfında 11 tane 500 mg'lık hap alan bir kişinin kustuğu, iki gün zarfında 5 hap alan bir diğer kişinin ise birkaç dakika boyunca tepkisiz olduğu kaydedilmiştir. Çok yüksek niyasin kullanımında niyasin makulopatisi denen makula ve retina kalınlaşması meydana gelir, bunun sonucunda bulanık görme ve körlük olur.
Niyasinin önerilen günlük dozajı, çocuklarda 2–12 mg, kadınlarda 14, erkeklerde 16 mg, hamile ve emziren kadınlarda 18 mg'dır.
Günde 20 mg'dan fazla niyasin ciltte kızarmalara neden olabilir. Bu kızarmalar yanma, kaşıntı ve ağrı ile beraber olabilir, yüz, kollar ve göğse yayılır. Genellikle zararsızdır ve 20 dakika ile bir saat arasında kendiliğinden geçer. Bir bardak su içilmesi de yardımcı olacaktır.
Niyasin kan dolaşımını düzenler, sağlıklı bir deri sağlar ve santral sinir sisteminin çalışmasına yardımcı olur. Beyin ve hafızanın ileri fonksiyonlarını denetlemesinden dolayı şizofreni ve diğer zihinsel hastalıklarda tedavi edici rol oynar. Son olarak yeterli B3 düzeyleri insülin ile östrojen, projesteron ve testosteron gibi cinsiyet hormonlarının sentezi için hayati rol oynamaktadır.
Kan trigliseridini düşürebildiği için doktorlar tarafından antihiperlipidemik ilaç olarak kullanılmaktadır. Ancak niyasinin kullanımında doz ayarlaması mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır.
Gebelikte niyasin dikkatle kullanılmalıdır. Yüksek dozlarda saf nikotinik asit mide ülserleri, gut, glokom diyabet ve karaciğer hastalıklarında sağlık problemlerini arttırabilirler.
B3 (Niyasin) Vitamininin Önemli Kaynakları
Niyasin; et, hindi, ton balığı, yumurta, kümes hayvanı ürünleri, bira mayası, yer fıstığı, baklagiller, patates, peynir, kahverengi pirinç, yulaf, arpa, buğday gevreği ve sütte bulunabilir. Ekmek ve tahıl gibi yiyecekler de niyasin açısından zengindir. Yoğurt ve yumurta gibi triptofan açısından zengin besinler bile niyasin seviyelerini artırabilir. Balık, kabuklu yemişler, kurutulmuş tahıllar, karaciğer, tavuk, yağsız kırmızı et, tam tahıllar, zenginleştirilmiş rafine tahıllar ve kuru fasulye gibi besinler iyi bir B3 vitamini kaynağıdır.
B3 vitamini, vücudun hücrelerine enerji verir, ancak öncelikle yüksek kolesterol seviyelerini düşürmek için kullanılır. Mağazalarından niyasin alabilirsiniz, ancak doktor tarafından özel olarak talimat verildiğinde satın almak her zaman mantıklıdır.
B3 vitamini ve çeşitli formları, birçok rahatsızlığı gidermek için tedavi edici vitaminler olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda solunum yolu veya damar rahatsızlıklarını tedavi etmek için ve pellagra'nın tedavisi için etkili bir besin takviyesi olarak kullanılır. Bu esas olarak ek tabletler veya doz olarak nikotinik asit, niasinamid, ve IHN içerir. Nikotinik asit, yüksek kan kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olurken, niasinamid besin takviyelerinde bulunabilir. Bununla birlikte, bu faydalar buzdağının sadece görünen kısmıdır.
B3 (Niyasin) Vitamininin Sağlık Faydaları
B3 vitamini, insanlığın yıllar boyunca yavaş yavaş keşfettiği birçok sağlık yararına sahiptir. Faydalı özellikler aşağıda daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
Sindirimi Artırır
B-kompleks vitaminlerin bir üyesi olarak, niyasin insan sindirim sisteminin normal işleyişine yardımcı olur, sağlıklı bir iştahı, düzgün işleyen sinirleri ve parlak bir cildi destekler.
Pellagra’ya İyi Gelir
Zayıf kasları, sindirim problemleri, deri tahrişi veya pellagrası olan kişilerde ciddi vitamin B3 eksikliği olabilir. Bu kişilerin diyetlerine B3 vitamini takviyelerinin arttırılmış dozunun eklenmesi gerekebilir.
Kolesterol Düzeylerini Düşürür
Bir günde alınması gereken miktarlarda niasin alımının kötü LDL kolesterol düzeylerini önemli ölçüde azalttığı ve ateroskleroz gibi arter duvarlarının kalınlaşmasını ve arter duvarlarının kalınlaşmasını önlediği iyi HDL kolesterolünü arttırdığı kanıtlanmıştır.
Suda Çözünür
Niyasin, insan kan akımı boyunca dolaşabilen, suda çözünen bir vitamindir ve vücut, bu tür vitaminlerin fazlalıklarını idrara çıkma süreci boyunca boşaltma seçeneğine sahiptir. Bu nedenle, vücudumuzun sürekli bir kaynağa ihtiyacı olduğu için, bu tür vitaminler hem gıda hem de sıvı yoluyla insana verilebilir.
Cinsel Sağlığı Korur
Cinsel rahatsızlıklardan muzdarip insanlar için hormonları düzenlemeye yardımcı olur.
Enerji Sağlar
B3 vitamini proteinleri, karbonhidratları ve yağları enerjiye dönüştürmenin önemli işlevini yerine getirir.
Ruh Sağlığını İyileştirir
Zihinsel düzensizlik ve ilişkili durumlar, niyasin takviyeleri veya tıbbi ilaçların uygulanmasıyla iyileştirilebilir.
Diyabeti Düzenler
Niyasinin diyabet ve yüksek kan şekeri seviyelerini tedavi ettiği bilinmektedir. Çoğu diyabet hastası, HBA1C düzeylerini niyasin yardımıyla etkin bir şekilde kontrol edebilir.
Modern toplumun çeşitli vücut rahatsızlıklarını tedavi etmek için niyasin ek formlarından faydalanabilir. Her üç niyasin formunun insan vücudu üzerinde farklı etkileri vardır. Niasinamid belirgin anti-enflamatuar içeriğe sahipken, nikotinik asit ve İnositol hekziyasatin kan dolaşımını etkileyebilir. Niyasin veya B3 vitamini takviyelerini normal yemeklerle veya sıvılarla bile kullanabilirsiniz.
Dikkat: Takviye gerektiren bir niyasin eksikliğine sahip olunsa da, niyasin (B3) takviyesi alırken dikkatli olunmalıdır. Niyasin, çok yüksek dozlarda alındığında bir ilaç etkisine sahip olabilir ve her zaman olduğu gibi, herhangi bir takviyeyi almadan veya diyetinizi önemli ölçüde değiştirmeden önce bir doktora veya tıp uzmanına danışmak sizin için faydalı olacaktır.
