Gıda paketlerinin üstünde E ve yanında üç haneli sayıların olduğunu mutlaka siz de görmüşsünüzdür peki nedir bu sayı ve harf? Bu soruların hepsine şimdi bir yanıt vermeye çalışalım. Bu harf ve sayıdan oluşan anlayamadığınız kısmın adı gıda kodudur. Gıda kodunun ilk kısmında ki E harfi Avrupa’yı temsil eder. Türkçesi çevirisi Avrupa olan İngilizce Europe kelimesinden gelmektedir. Yanındaki sayılarla birlikte bu gıda kodları bir gıdanın içerisinde bulunan katkı maddelerinin tanımlanmasını sağlar. Böylece bir gıda paketine baktığınız anda içerisinde hangi maddelerin yazdığını kolayca görebileceksiniz. İçerisinde bulunanları temsil ettiği için bunlara gıda kodu adı verilmiştir. Nasıl ki kodlar bazı uzun metinlerin alt metnidir bu gıda paketlerinin üzerinde bulunan kodlar da uzun uzun katkı maddelerinin alt metnidir.
Gıda paketlerinin üzerinde olan kodlar nasıl ürünleri ifade ediyor şimdi bunun üzerinde duralım. Kodlama hangi maddeleri kapsar? Doğal ya da sentetik olması bir fark yaratır mı? Gıda kodlaması bir gıda maddesinin içine koyulan tüm katkı maddelerinin hepsini kapsar. İster doğal ister sentetik yani yapay olsun bu ürünlerin hepsi bu kodlama içerisine girer. Gıda paketlerindeki kodlamanın temel sebebi içine koyulan zararlı maddeleri daha kolay göstermek değildir. Bunun asıl sebebi gıda içerisine konulan tüm ürünleri hiçbir sınıflandırmaya tabi tutmadan sizlere göstermektir. Zararlı ya da zararsız, doğal ya da sentetik, iyi ya da kötü gibi bir ayrım yoktur. Hiçbir şey üreticinin inisiyatifine kalmadan şeffaf bir şekilde sizlere sunulur. Ürünün üzerine baktığınız da göreceğiniz kodları internete yazarak içerisinde ne olduğunu öğrenebilirsiniz. Merak etmeyin o ürünün içerisinde ne varsa kodlarda yazıyordur. Ne eksik ne de fazla yazılma gibi bir ihtimal olamaz.
Katkı Maddesi Sınıfları Nelerdir?
Gıda kodlarının temsil ettiği katkı maddeleri nelerdir? Hangi sınıflarda karşımıza çıkar? Gıda maddelerinin içerisinde gördüğümüz kod olarak karşımıza çıkan binlerce katkı maddesi vardır. Bunları saymaya kalksak sayamayız çünkü ne demiştik doğal ya da sentetik olması fark etmez gıda içerisine katılan tüm maddeler kod ile sınıflandırılır. Peki bu katkı maddelerini tek tek sayılmıyorsa nasıl sınıflandırılıyor şimdi o aşama hakkında sizlere bilgi vereyim. Bir katkı maddesi tek başına bir kod oluşturmazken bulunduğu sınıf bir kod oluşturur. Sizlere bu sınıflardan bazılarını yazmam gerekirse şöyle özetleyebilirim. Koruyucular, kıvam artırıcılar, tatlandırıcılar, antioksidanlar, taşıyıcılar, renklendiriciler, asitler ve asitliği düzenleyiciler şeklinde uzayıp giden ve her biri bir koda sahip olan birçok sınıf vardır. Bu sınıflar sayesinde binlerce katkı maddesine tek tek kod vermek zorunda kalmadan yaptıkları görevlere göre sınıfına göre bir kod verilmiştir. Böylece hem uzun uzun kodlar olmadı hem de kafa karışıklığı olmadan bu iş hallolmuş oldu.
Gıda Katkı Maddelerinin Önemi Nedir?
Gıda paketleri üzerinde gıda kodlarının olduğunu ve bu gıda kodlarının her birinin bir katkı maddesi sınıfını ifade ettiğini söylemiştik. Peki gıda katkı maddeleri niçin kullanılır? Ne önemi vardır bu gıda katkı maddelerinin? Gıda katkı maddelerinin sahip olduğu tek bir görev yoktur. Zaten her biri yaptığı göreve göre sınıflandırılır örnek vermek gerekirse uzun süre gıda paketinin içerisinde duracak ve bozulmayacak bir ürün için o gıda ürününün içine koruyucu katmak zorundasınız. Koruyucu katmadığınız takdirde ürün uzun süre dayanmaz ve bozulur.
Bazı gıda ürünlerinin yapım aşamasında daha cıvık olduğunu ve onları paketlemek için kıvam artırıcılar kullanıldığını duymuşsunuzdur. Bu da sık kullanılan bir yöntem. Bu gıda ürünlerinin yapım aşamasında içine kıvam artırıcı katmazsanız paketlemeniz mümkün olmayacaktır. Birçok katkı maddesinin asıl kullanılma amacı da gıdayı kolayca paketleme ve gıdaların uzun süre yenilebilir halde kalabilmesi içindir. Renklendiriciler o tadını çok sevdiğiniz gıda ürününün size daha hoş gelmesini ve gözünüze hitap etmesini sağlar. Mesela meyve özlü bir gıda ürünü yiyeceksiniz, meyve suyu rengi ile kabuğunun rengi farklıdır sizin de aklınızda kabuğunun rengi kalmıştır. Bu kafa karışıklığını gidermek adına renklendiriciler kullanılır. Daha bunlar gibi pek çok işleve sahip olan pek çok katkı maddesi vardır. Ve bu katkı maddeleri paketlenip sizlere gelen o eşsiz tatlardaki gıda ürünlerinin olmazsa olmazıdır.
