Şunu biliyoruz ki diyet sürecinde en büyük destekçilerimizden biri metabolizma hızımızdır. Metabolizma hızımız ne kadar iyi olursa diyet de o kadar hızlı ilerler. Metabolizma hızı, vücuda alınan kalorilerin enerjiye dönüşmesi neticesinde belirlenir. Herkesin metabolizma hızı birbirinden farklıdır. Özellikle erkeklerin metabolizma hızı kadınlara oranla biraz daha farklıdır. Kadın ve erkeklerin ihtiyaç duydukları enerji farklı değerlerdedir ki bu da metabolizma hızında farklılıklara neden olur. Metabolizmanın çok hızlı ya da yavaş olması kilo verme sürecini etkiler. Herkese göre ideal olan bir metabolizma hızı vardır. Bu hız, kişinin kilo alıp vermesinde de önemli bir rol oynar. Eğer metabolizma hızlı çalışıyorsa kişinin kilo vermesi daha kolay ve hızlı olacaktır. Bu nedenle kilo vermede metabolizma hızı önemlidir. Metabolizma yaşa bağlı olarak de değişen bir durumdur. Genç yaşlarda daha hızlı çalıştığından kilo vermek daha kolaydır ancak bu demek değildir ki ileri yaşlarda kilo verilmez. Sağlıklı yaşam ve doğru egzersiz ile her yaşta kilo vermek mümkündür. Bu noktada metabolizma hızı devreye girer. Yaş ilerledikçe hız biraz düşeceği için metabolizmayı destekleyen ve hızlandıran gıdaları beslenme rutinine katmak etkili bir çözüm olabilir. Buğday, rafine şeker, laktoz, muz, makarna, pirinç, işlenmiş etler, dondurulmuş gıdalar, kafeinin fazla tüketilmesi ve şerbetli tatlılar metabolizma hızına olumsuz etki eden faktörlerdendir. Yanı sıra tuzlu atıştırmalıkların da metabolizmayı yavaşlattığı düşünülür. Tuz, kilo verme sürecindeki en büyük düşmanlardan biridir. Elbette vücudun tuza da ihtiyacı vardır ancak fazla kaçarsa ödem olması kaçınılmazdır. Tuz yalnızca kilo aldırmakla kalmaz, vücutta ödem oluşumuna ve metabolizma yavaşlamasına da neden olur. Tuzun fazla tüketimi vücutta şişliğe, ödeme yol açar. Bol su içerek vücuttaki ödemi atmak mümkündür. Aslında vücuttan ödemi atmanın pek çok yolu vardır. Özellikle detoks içecekleri ya da detoks kürleri bu konuda fayda sağlayabilir ancak onların da kendi içinde zararları vardır. Uzun süre uygulanması bazı sağlık sorunlarını oluşturabilir. Ödemi vücuttan atmanın en sağlıklı ve zararsız yolu su içmektir. Su içerek vücuttaki ödemi atmakla kalmaz aynı zamanda diyeti çok daha kolay hale getiririz. Suyun tok tutucu, ödem atıcı ve arındırıcı etkisi ile kilo vermemiz de hızlanır. Metabolizma hızına geri dönelim. Diyet yaparken, besinlerin sindirimi sırasında, egzersiz yaparken ve hatta uyku esnasında metabolizma hızımız sayesinde vücudumuz kendini dengeler. Metabolizma hızı yaşa bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer metabolizma hızı düşükse yüksek kilo, orantısız yağ dağılımı ya da bağırsak sorunları yaşamak olasıdır. Metabolizma hızını yükseltmek için en doğru bilgiyi doktordan almak gerekir. Ancak bu bilgiler ışığında tüketilen bazı besinlerin de metabolizmayı hızlandırdığı düşünülebilir. Metabolizmayı yavaşlatan yiyeceklere geçmeden önce metabolizmayı hızlandıran yiyeceklerin birkaçına kısaca değinelim.
Metabolizmayı hızlandıran yiyecekler
Yavaş çalışan metabolizma aynı zamanda kilo alımına da yol açabilir, yanı sıra hissedilen halsizlik hissi de cabası! Yani aslında yalnızca kilo vermek için değil vücudun dinç kalabilmesi için de düzenli çalışan bir metabolizma şarttır. Doğru yiyecekler, doğru porsiyonlarda ve doğru zamanda yenirse metabolizma hızına da olumlu yansıyacaktır. Peki metabolizma hızına etki eden yiyecekler hangileridir şimdi gelin birkaçına yakından göz atalım. Bunlardan ilki mercimek olabilir. Protein içeren sebze denince ilk akla gelenlerden biri mercimektir. Mercimek aynı zamanda diyet dostudur. Kalorisi ortalamalıdır ancak besin değeri yüksektir bu nedenle diyet sırasında tercih edilen sebzelerdendir. Tok tutma özelliği ile de bilinir. Lif içerir bu nedenle tok kalınmasına yardımcı olur yanı sıra sindirimi hızlandırır ve toksinleri temizler. Böylece metabolizma hızına da olumlu etki eder. Mercimek aynı zamanda diyabet, kalp ve damar sağlığı gibi çeşitli hastalıklardan da korunmaya olanak sağlar. Kereviz ise bir diğer metabolizma hızlandıran sebzedir. Kereviz suyu sapı ile zayıflayanlar, kereviz suyunun ne kadar faydalı olduğunu bizzat deneyimleyenlerdendir. Kerevizin sapı da suyu da oldukça faydalıdır. Kerevizin normalde kalorisi yüksektir ve ayrıca sindirmek de biraz zordur. Kerevizi sindirmek isterken daha fazla kalori yakmak gerekir ki bu noktada metabolizma hızını da arttırmış olursunuz. Kereviz tüketmek, metabolizma hızını arttırmaya yardımcı olacaktır. Sabahları aç karna limonlu su içmenin metabolizmayı hızlandırma konusunda katkı sağladığı söylenir. Limon, kivi, greyfurt ya da mandalina gibi turunçgillerin metabolizma hızını arttırdığı bilinir. Yanı sıra güçlü vitamin içerikleri ile gün içerisinde ihtiyacımız olan enerjiyi almamıza da olanak sağlar. Özellikle sabahları ılık suya birkaç damla limon damlatmak, aynı zamanda dinç kalmanın da bir yoludur. Sabahları aç karne sirkeli su içmek de metabolizma hızına olumlu katkı sağlayabilir. Metabolizmayı hızlandırmak ve kilo vermek için en sık tercih edilen yollardan biri elma sirkesi içmektir. Sabahları suyun içine birkaç damla elma sirkesi ilave etmek metabolizmayı hızlandırabilir. Diyet yapanların favori besinlerinden biri biberdir. Çünkü biber yağ dokularının enerji tüketimini arttırmaya yardımcı olur. Ayrıca insülin seviyesini düzenlemeye yarar ki bu da diyet yapmayı kolaylaştırır. Yeşil çay ile devam edelim. Yeşil çayın faydaları saymakla bitmez. Özellikle ödem atmak için oldukça etkili olduğu bilinir. Yeşil çay yalnızca ödem atmaya yaramaz aynı zamanda yağ yakımını destekler ve metabolizma hızını artırır. Günde 1 bardak yeşil çay içmek hem enerji verir hem de metabolizma hızının artmasına yardımcı olur. Son olarak ananastan da kısaca bahsedelim. Ananas, diyet yapanların en gözde meyvelerinden biridir çünkü ödem atan meyveler listesinin başında gelir. Ananasın ödem atma konusunda oldukça etkili olduğu bilinir. Ananas aynı zamanda protein içerir ki bu sindirimin kolaylaşmasına olanak sağlar. Metabolizmayı arttırdığı bilinen ananas, özellikle diyet yapanların listelerinde sıkça bulundurduğu meyvelerden biridir. Bu saydıklarımız metabolizma hızımıza olumlu katkı sağlayan yiyeceklerden birkaçıdır. Şimdi gelelim tam tersi bir tabloya…
Metabolizma hızını yavaşlatan yiyecekler
Metabolizma hızını yavaşlatan yiyeceklerden biri buğdaydır. Buğday, bazı bünyeler için metabolizma yavaşlamasına neden olabilir. Özellikle çölyak hastalarının uzak durması gereken besinlerden biridir. Bağırsakta uzun süre kalır. Bu da metabolizma hızının düşmesine neden olur. Bir diğeri rafine şekerdir. Tatlı, içecek ya da çaya kahveye eklenen şeker bağırsakların çalışmasını yavaşlatır. Bu da metabolizma hızına olumsuz yansır. Devamında vücutta yağ birikir ve kilo alımı kaçınılmaz hale gelir. Rafine şeker yerine doğal şeker içeren meyveleri tercih etmek çok daha sağlıklı olacaktır. Laktoz ile devam edelim. Metabolizmayı yavaşlatan maddelerden biri laktozdur. Süt, peynir ya da yoğurtta laktoz bulunabilir bu da bağırsaklarımızın çalışmasını yavaşlatır. Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz, sindirim sorunlarına yol açabilir. Bunu önlemek için laktozsuz süt içmek çok daha sağlıklı olacaktır. Diyet dostu olması da cabası tabi. Gelelim muza. Aslında bazı diyet listelerinde her gün olmasa da bazı günlerde ara öğünlerde muz tercih edilebilir. Muz, tok tutan ara öğün seçeneklerinden biridir. Ancak bir o kadar da şeker içerir. İçerdiği posa ve şeker bağırsakların yavaş çalışmasına yol açabilir. Bu da metabolizma hızını doğrudan etkiler. Makarna da metabolizma hızına olumsuz etki edebilir. Özellikle diyet sırasında çok fazla makarna tüketimi, metabolizmayı yavaşlatabilir. Eğer makarnanın yanına yoğurt, et ya da sebze eklenirse metabolizma hızı yeniden artacaktır. Metabolizmayı yavaşlatan gıdalardan bir diğeri dondurulmuş besinlerdir. Dondurucularda paket halinde bekletilen yiyecekler metabolizmayı yavaşlatabilir. Bu tip ürünlerin aylarca aynı pakette kalması sağlıklı olmayacağından vücudumuza da zarar verebilir. Özellikle dondurulmuş patates kızartması, tatlı ve sebzelerden uzak durmakta yarar var; her şeyin tazesini tüketmek çok daha fayda sağlayacaktır. Kafein miktarının fazla alınması da metabolizmayı olumsuz etkileyecektir. Kafein aslında metabolizmayı hızlandıran bir maddedir ancak aşırı tüketildiğinde sorun olacaktır. Bağırsak sağlığımızı korumak adına gün içinde aldığımız kafein miktarına çok dikkat etmemiz gerekir. Ölçüsüz tüketilen kafein bağırsaklarda sorunlara yol açabilir ki bu da metabolizma hızına etki edecektir. Rafine şekerler kadar şerbetli tatlılar da metabolizma hızını yavaşlatabilir. Şerbetli tatlı bağırsak fonksiyonlarını yavaşlatabilir. Sütlü tatlıları tüketmek daha iyi bir seçenek olacaktır. Tuzlu atıştırmalıkların da metabolizma üzerinde olumsuz etkileri vardır. Tuz, metabolizma hızını yavaşlatan başlıca maddelerdendir. Besinlerin yüksek miktarda tuz içermesi, metabolizma hızımıza olumsuz yansıyacaktır. Tuzdan uzak durmak yalnızca diyet ve sağlıklı yaşam için değil, metabolizmanın iyi çalışması için de önemlidir.
Metabolizmamın yavaş çalıştığını nasıl anlarım?
Elbette bunun için en doğru kaynak doktor olacaktır. Doktorunuz, yapacağı tetkiklerin ardından metabolizma hızınız konusunda bilgi verecektir. Metabolizma hızının düşük olması kendini bazı işaretlerle belli edebilir. Örneğin cilt, nem dengesini kaybedebilir. Gün içinde kendimizi yorgun hissedebiliriz. Enerjimiz düşük olabilir. Ağız içinde kuruluk gözlemlenebilir. Saçlarımızda dökülme görülebilir. Kilo alışımız hızlanabilir. Tırnaklarımız güçsüzleşebilir, kırılabilir. Baş ağrımız olabilir. Adet düzensizliği yaşanabilir. Yapılan diyetlerden etkili sonuçlar alınabilir. Tüm bunlar metabolizma hızının yavaşlığına işaret ediyor olabilir ancak en doğru bilgi için
