Sumak Nedir?
Sumak bitkisinin meyvesi küre biçiminde, kırmızımsı, ekşi lezzette olur. Uygun yöntemlerle kurutulduktan sonra, sofra tuzuyla karıştırılıp öğütülür ve Baharat olarak kullanılan "sumak" elde edilir. Özellikle kokuyu azalttığı için soğan salatalarında tercih edilir. Sumak, özellikle et ve sebze yemeklerinde limonumsu ekşi lezzetiyle mutfaklara zenginlik katmaktadır.
Sumağın Faydaları Nelerdir ?
Güçlü Bir Antioksidandır: sumak, sağlıklı hücrelere zarar veren serbest radikallere karşı mücadele edebilen güçlü antioksidanlarla doludur. 2004 yılında yapılan bir çalışmaya göre, antioksidanlar kalp hastalıklarından erken yaşlanmaya kadar birçok olumsuz durumdan sorumlu olan serbest radikallerle savaşmaktadır. Yeterli dozda alınan sumak ise antioksidan aktivitesi ile bu durumu tersine çevirmektedir.
Mantar Enfeksiyonlarıyla Mücadele Eder: Yapılan araştırmalar sonucu, sumağın etkili bir antifungal etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Sumak, özellikle bir insan patojeni olan Aspergillus flavus mantarına karşı mücadele edebilmektedir. Aspergillus flavus akciğer enfeksiyonuna neden olabilmektedir. AIDS ve kanser tedavisindeki kemoterapi hastalarının ise bağışık sistemini zayıflatmaktadır. Bu enfeksiyon akciğerler, kalp, böbrekler ve beyin dahil olmak üzere, vücuttaki pek çok organı etkileyebilmektedir. Ateş, göğüs ağrısı, öksürük, nefes darlığı ve eklem ağrıları sık görülen belirtileridir.
Mikroplarla Mücadele Eder: 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre sumak antimikrobiyal bir bitkidir. Sumak bitkisinin özellikle Salmonella typhimurium isimli mikroba karşı savunma kalkanı oluşturduğu söylenmektedir. Bu konuda, sumak ile kekik yağı beraber oldukça iyi bir iş çıkarmaktadır.
Anti İnflamatuardır: sumak ve sumak özü oldukça iyi anti inflamatuar özelliklere sahiptir. Bu nedenle, sumak ateşi azaltmada oldukça etkilidir. Ayrıca artrit, deri iltihabı, bronşit , soğuk algınlığı ve solunum problemleri için harika bir seçenektir. Sumakla hazırlanmış lapalar cilt üzerine uygulandığında döküntüleri tedavi etmektedir. Diğer yandan, boğaz ağrısı ya da iltihaplı diş etleri ve dudaklar için de faydalı bir hale gelmektedir.
Diyabete İyi Gelir: yapılan araştırmalar, sumak bitkisinin hiperglisemi, diyabet ve obezite için de etkili olduğunu göstermektedir. Laboratuvar sonuçlarına göre, oldukça güçlü bir antioksidan olan sumak, bu sayede kan şekeri ve kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
İdrar Söktürücüdür: sumağın idrar söktürücü özellikleri vardır. Bu nedenle, idrar üretimine yardımcı olarak vücuttan toksit maddelerin atılmasını sağlamaktadır. Ağrılı idrara çıkma ve iltihap ile sonuçlanan mesane iltihabını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Genellikle, bağırsak şikâyetleri için sumaktan faydalanılmaktadır. Ortadoğu’da, ekşi sumak suyu ise mide rahatsızlığını rahatlatmak için sık kullanılan bir seçenektir. Yatağı ıslatma sorununu tedavi etmek için geleneksel bir ilaç olma özelliği taşımaktadır.
Kanserle Mücadele Eder: bazı araştırmalarda sumak bitkisinin kanser karşıtı özellikler sergilediği görülmüştür. Yine yapılan başka bir çalışmaya göre ise, sumak özü kemoterapötik ilaç ile birlikte kullanılır. Meme kanserinin tedavisi sırasında sağlıklı hücreleri koruduğuna inanılmaktadır. Sonuç olarak, sumak kanser kemoterapisi için umut verici bir kemoterapötik ilaç olarak kabul edilmiştir.
Kadın Sağlığı İçin Faydalıdır: sumak suyu, sumak çayı, sumak kabuğu geleneksel olarak kadın hastalıklarını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Sumak harici olarak aşırı vajinal akıntı halinde de uygulanır. Ayrıca, anne sütünün artırılmasına da yardımcı olur. Östrojen gibi davranarak adet bozukluğu, adet krampları tedavisine destek olmaktadır.
Ateşi Düşürür: Sumak bitkisi ateş düşürücü olarak kullanılmaktadır. Halk hekimliğinde, bitkinin meyveleri de yüksek ateşten muzdarip kişilerde sıcaklığı düşürmek için sumak suyu şeklinde hazırlanmaktadır. Öksürük için bir şurup niteliği taşımaktadır. Lezzetini katlamak için içine bal da eklenebilmektedir.
Tedavi Edicidir: sumak, kanı arındırmak ve boğaz ağrısını tedavi etmek için faydalı olabilmektedir. Sumağın sahip olduğu büzücü ve soğutucu özellikler bitkiyi sindirim ve mesane sorunları için tedavi edici bir hale dönüştürmektedir.
Kolesterole İyi Gelir: Sumak bitkisi, HDL olarak bilinen iyi kolesterol seviyelerini artırmaya ve HDL olarak bilinen kötü kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Bu durumda, yüksek kolesterol için faydalı olduğu düşünülmektedir.
Damar Sertliğine İyi Gelir: sumak yüksek oranda antioksidan içerdiğinden kardiyovasküler sistem için iyi olabileceği öne sürülmüştür. Sumak üzerine yapılan çalışmalarda, sumağın vasküler düz kas hücresi (VSMC) göçünü engellediği, ateroskleroz patogenezinde önemli bir rol oynadığı görülmüştür. Sonuç olarak, damar sertliğini devre dışı bırakmaya yardımcı olabilmektedir.
